Charakterystyka gminy i rynku pracy w Ziębicach

praca dyplomowa z roku 2005

Liczba ludności gminy nie uległa w ostatnich latach znaczącej zmianie. W mieście i gminie Ziębice według stanu z 2004 r. wynosiła 19.615 osób, z czego 9.899 osób mieszkało w mieście Ziębice (50,47 %).

W 2004r. w gminie liczba mężczyzn wynosiła 9.477, z czego w mieście mieszkało 4.742tj 49,13 % oraz 10.138 kobiet, z czego w mieście 5.157 tj. 50,87 %.(por. [30])

Przyjrzyjmy się nieco bliżej ludności zamieszkującej w gminie Ziębice. Odpowiednie dane statystyczne znajdziemy w tabeli nr 1.

         Tab. 2.5. Dane dotyczące społeczeństwa w gminie Ziębice 2004r.

Wyszczególnienie	Gmina razem 2004r.	Ziębice miasto 2004r.	Ziębice wieś 2004r.
Stan ludności wg miejsca zameldowania Ogółem stan na 2004r	19.615	9.899	9.716
Stan ludności wg miejsca zameldowania Kobiety stan na 2004r	10.138	5.157	4.981
Ludność w wieku przedprodukcyjnym wg faktycznego miejsca zamieszkania (2004r.) ogółem	4.614	2.190	2.424
Ludność w wieku produkcyjnym wg faktycznego miejsca zamieszkania (2004r.) ogółem	11.468	5.875	5.593
Ludność w wieku poprodukcyjnym wg faktycznego miejsca zamieszkania (2004r.) ogółem	3.291	1.696	1.595
Pracujący ogółem	3.066	2.614	452
Pracujący ogółem kobiety	1.541	1.330	211
Pracujący w rolnictwie	235	41	194
Pracujący w przemyśle	1.297	1.275	22
Pracujący w usługach rynkowych	568	492	76
Pracujący w usługach nierynkowych	966	806	160
Bezrobotni stan na 2004r.	2140

Źródło: Materiały pomocnicze z Urzędu Miasta i Gminy w Ziębicach.

Z tabeli nr 1 zawierającej dane o stanie ludności i liczbie osób pracujących w gminie, wynik że:

• liczba osób zamieszkująca na wsi i w mieście jest do siebie zbliżona,
• liczba ludności w wieku produkcyjnym jest znacznie większa od sumy ludności w wieku przedprodukcyjnym i poprodukcyjnym,
• największa ilość osób pracuje w przemyśle,
• najmniejsza ilość osób pracuje w rolnictwie.

Rys. 2.6. Wykres ludności w wieku produkcyjnym, przedprodukcyjnym, poprodukcyjnym w gminie Ziębice.

Źródło: Opracowanie własne na podstawie materiałów pomocniczych z Urzędu Miasta i Gminy Ziębice – sprawozdanie o rynku pracy w 2004r

Rys. 2.7. Wykres osób pracujących z podziałem na branże w 2004r w Ziębicach

Źródło: Opracowanie własne na podstawie materiałów pomocniczych z Urzędu Miasta i Gminy Ziębice – sprawozdanie o rynku pracy w 2004r

Na rysunku pierwszym przedstawiono trzy grupy ludności na wykresie słupkowym. Możemy na nim zauważyć znaczną przewagę ilości osób w wieku produkcyjnym, w porównaniu z ilością osób w wieku przedprodukcyjnym i poprodukcyjnym. Zaledwie 30% społeczeństwa w gminie Ziębice posiada zatrudnienie.

Rysunek drugi  przedstawia wykres osób pracujących, z podziałem na branże. Na wykresie dokładnie widać różnicę pomiędzy ilością osób zatrudnionych w przemyśle, a osobami pracującymi w rolnictwie. Znaczna ilość ludzi znajduje zatrudnienie w usługach nierynkowych. Natomiast najmniej ludzi znajduje zatrudnienie w rolnictwie a następnie w usługach rynkowych.

W latach 90–tych w Ziębicach, lokalny rynek pracy uległ zmianie. Spadek zatrudnienia w gminie wystąpił głównie w rolnictwie i przemyśle i był wynikiem ograniczenia rozmiarów zatrudnienia w największych firmach sektora publicznego. Do wzrostu liczby bezrobotnych przyczyniły się także w ostatnich latach likwidacje i upadłości firm. Niemniej rozwijający się sektor prywatny podtrzymywał zatrudnienie na podobnym poziomie.

Zmiany na rynku pracy należą do najbardziej widocznych efektów transformacji gospodarczej gminy. W latach 1992-1994 stopa bezrobocia znacznie wzrosła, z 13,8% do 20,3%, przy analogicznych wskaźnikach dla byłego województwa wałbrzyskiego – 16,9 i 20%. W połowie 1996 roku nastąpił duży spadek stopy bezrobocia utrzymujący się do końca 1997 roku. Od tego momentu notuje się systematyczny wzrost liczby osób bezrobotnych wg stanu na rok.1996 – 1.438, 1997 – 1.316, 1998 – 1.696, 1999 – 1.800, 2000 – 1.926, 2001 -2.120, 2002 – 2.262, 2003 – 25.40 osób. W w/w okresie w strukturze osób bez pracy udział kobiet kształtował się na poziomie powyżej 50% (od ok. 800 do ok. 1050). Stopa bezrobocia na koniec 2003 roku wynosiła 15,69% i była zbliżona do wojewódzkiej stopy bezrobocia.

Stały wzrost bezrobocia w gminie Ziębice w latach 1997-2003r. spowodowany był również likwidacją małych firm budowlanych. W gminie Ziębice istniało 21 firm budowlanych oraz 4 hurtownie materiałów budowlanych. W ciągu 6 lat ich ilość zmniejszyła się o połowę a ilość zatrudnionych o 70%. Znaczący wpływ na taką sytuację miała zła sytuacja w budownictwie w kraju a także stałe ubożenie społeczeństwa gminy Ziębice. Wiele innych podmiotów gospodarczych likwidowało swoją działalność, zwłaszcza w dziedzinie usług handlowych.

W roku 2004 sytuacja uległa zmianie, liczba bezrobotnych zmalała do 2.140 osób.Część mieszkańców podjęła pracę za granicami naszego kraju. Ze względu na rolniczy charakter gminy i dość wysokie bezrobocie, młodzi ludzie z terenu gminy znajdują pracę na terenie Wielkiej Brytanii, Niemiec, Austrii oraz Francji. Zatrudniani są głównie w budownictwie, rolnictwie oraz drobnych warsztatach samochodowych.

Tablice nr 2.6, 2.7 i 2.8 zawierają sprawozdanie o rynku pracy w gminie Ziębice. Ukazują jak kształtowało się bezrobocie 2002, 2003 i 2004 roku.

Analizując niżej wymienione informacje należy brać pod uwagę rolniczy charakter gminy Ziębice oraz ukryte bezrobocie występujące na terenach wiejskich, które zamieszkuje 50% populacji w wieku produkcyjnym.

Tab. 2.6. Struktura i bilans bezrobotnych w roku 2002.

Wyszczególnienie	Bezrobotni zarejestrowani	Bezrobotni, którzy podjęli pracę	Bezrobotni zarejestrowani
Ogółem	W tym z prawem do zasiłku
W miesiącu sprawozdawczym	W końcu m-ca sprawozdawczego
razem	kobiety	razem	kobiety	razem	Kobiety	razem	kobiety
0	1	2	3	4	5	6	7	8
Ogółem /w. 02 + 05/	01	1063	498	508	231	2262	1135	426	197
Osoby	Poprzednio pracujące	02	826	392	462	206	1816	866	402	195
Z w. 02	Które pracowały do momentu zarejestrowania się	03	481	264	361	164	1067	528	301	152
Zwolnione z przyczyn dotyczących zakładu pracy	04	78	28	47	12	110	44	89	39
Dotychczas nie pracujące	05	237	106	46	25	446	269	21	2
Wybrane kategorie bezrobotnych (z ogółem)
Niepełnosprawni	06	11	5	4	1	16	8	2	1
Zamieszkali na wsi	07	504	239	214	96	1102	558	179	70
W tym posiadający gospodarstwo rolne	08	0	0	0	0	0	0	0	0

Źródło: Sprawozdanie o rynku pracy z 2002r sporządzone przez Powiatowy Urząd Pracy z filią w Ziębicach.

Tab. 2.7. Struktura i bilans bezrobotnych w roku 2003.

Wyszczególnienie	Bezrobotni zarejestrowani	Bezrobotni, którzy podjęli pracę	Bezrobotni zarejestrowani
Ogółem	W tym z prawem do zasiłku
W miesiącu sprawozdawczym	W końcu m-ca sprawozdawczego
Razem	Kobiety	razem	Kobiety	razem	kobiety	razem	kobiety
0	1	2	3	4	5	6	7	8
Ogółem /w. 02 + 05/	01	71	33	41	21	2540	1225	514	220
Osoby	Poprzednio pracujące	02	57	26	38	18	2063	949	493	218
Z w. 02	Które pracowały do momentu zarejestrowania się	03	32	11	34	15	1241	586	384	172
Zwolnione z przyczyn dotyczących zakładu pracy	04	4	2	1	1	89	33	75	31
Dotychczas nie pracujące	05	14	7	3	3	477	276	21	2
Wybrane kategorie bezrobotnych (z ogółem)
Niepełnosprawni	06	0	0	0	0	20	9	2	1
Zamieszkali na wsi	07	24	8	20	8	1212	588	218	79
W tym posiadający Gospodarstwo rolne	08	0	0	0	0	0	0	0	0

Źródło: Sprawozdanie o rynku pracy z 2003r sporządzone przez Powiatowy Urząd Pracy z filią w Ziębicach.

Wyszczególnienie	Ogółem	Kobiety	Z ogółem zamie- szkali na wsi	Z ogółem z prawem do zasiłku
Razem	Kobiety	Razem	Kobiety
0	1	2	3	4	5	6
Bezrob. wg. stanu w końcu m-ca. poprz. sprawozd.	2140	1000	1062	502	305	130
Bezrob. zarejestrowani w m-ca sprawozda. (w 11+12)	122	56	55	29	35	130
z tego	po raz pierwszy	27	11	15	8	10	4
po raz kolejny (od 1990r)	95	45	40	21	25	8
z w. 10	po pracach interwencyjnych	0	0	0	0	0	0
po robotach publicznych	0	0	0	0	0	0
po szkoleniu	2	0	0	0	1	0

Tab. 2.8. Struktura i bilans bezrobotnych w roku 2004.

Źródło: Sprawozdanie o rynku pracy z 2004r sporządzone przez Powiatowy Urząd Pracy z filią w Ziębicach.

Tabela nr 2.6 pokazuje ilość osób zarejestrowanych w roku 2002, a tabela nr 2.7 zarejestrowanych w roku 2003, które: poprzednio pracowały, nie pracowały, zamieszkują na wsi, są osobami niepełnosprawnymi, podjęły pracę, mają prawo do zasiłku. Natomiast tabela nr 2.8 pokazuje ilość osób bezrobotnych zarejestrowanych roku 2004, według stanu w końcu miesiąca poprzedzającego sprawozdawczy, bezrobotnych zarejestrowanych w miesiącu sprawozdawczym w (11+12) z tego zarejestrowanych po raz pierwszy i po raz kolejny (od 1990r).

 Rys. 2.8 ukazuje jak kształtowało się bezrobocie w czasie (w latach 2001, 2002, 2003, 2004). Ilustracja ta przedstawia liczbę osób bezrobotnych, która wynosiła w roku 2001-2120, 2002-2262, 2003-2540 i 2004-1140. Analizując poniższy rys. wynika że od roku 2001 ilość bezrobotnych systematycznie wzrastała. Powodem tego były, liczne likwidacje miejsc pracy np. małych przedsiębiorstw (takich jak firmy budowlane) i dużych zakładów pracy (takich jak cukrownia, rzeźnia, szpital, stolarnia). Proporcje zostały odwrócone w roku 2004 liczba bezrobotnych z malała do 2140 osób. Uwarunkowane było to wstąpieniem Polski do wspólnoty Europejskiej, co powodowało emigrację młodych ludzi w celu podjęcia pracy w krajach Unii. Innym powodem były wyjazdy młodzieży do większych miast w celu podjęcia studiów i kształcenia się, większość tych osób nie wraca już do swojej rodzinnej miejscowości.

Rys. 2.8. Liczba osób bezrobotnych w gminie Ziębice w latach 2001, 2002, 2003 i 2004r

Źródło: Opracowanie własne na podstawie materiałów pomocniczych z Urzędu Pracy Ząbkowice Śl. z filią w Ziębice – sprawozdanie o rynku pracy z roku 2001, 2002, 2003 i 2004.

Tabela nr 2.9 prezentuje osoby bezrobotne z wyszczególnieniem wieku, poziomu wykształcenia, stażu pracy i czasu pozostawania bez pracy.

Największą grupę bezrobotnych tworzą osoby w wieku 25 – 34 lat, na drugim miejscu znajdują się osoby w wieku 18 do 24 lat, duży odsetek stanowią bezrobotni w przedziale wiekowym 35 – 44 i 45 –54 lat.

Tab. 2.9.Bezrobotni według wieku, poziomu wykształcenia, stażu pracy i czasu pozostawania bez pracy stan za koniec 2004 roku.

Wyszczególnienie	Liczba bezrob. ogółem	Z tego wg czasu pozostawania bez pracy w miesiącach	Liczba bezrob. kobiet	Z tego wg czasu pozostawania bez pracy w miesiącach
Do 1	1-3	3-6	6-12	12-24	Pow. 24	Do 1	1-3	3-6	6-12	12-24	Pow. 24
0	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14
Wiek	15-17 18-24 25-34 35-44 45-54 55-59 60-64 lata	01 02 03 04 05 06 07	0 640 714 560 548 58 11	0 24 24 18 13 2 0	0 131 131 83 70 2 0	0 121 101 74 75 3 1	0 102 122 92 85 12 0	0 150 155 106 108 11 3	0 112 181 187 197 28 7	0 300 353 291 253 22 ___	0 8 11 10 3 2 ___	0 39 54 37 29 1 ___	0 44 45 36 41 2 ___	0 53 51 49 42 2 ___	0 67 70 46 33 3 ___	0 89 122 113 105 12 ___
Wykształcenie	Wyższe   polic. i śr. zaw.   śr. Ogólokszt.   Zasadnicze zaw.   Gimnazj i poniżej	08   09   10   11   12	52   594   154   903   828	6   24   5   22   24	13   117   32   160   95	6   90   18   158   103	16   122   28   137   110	4   124   33   199   173	7   117   38   227   323	37   358   118   349   358	6   12   4   6   6	8   51   20   50   31	4   51   16   54   43	11   80   20   40   46	3   68   24   67   57	5   96   34   132   175
Staż pracy ogółem	do 1 roku 1-5 5-10  10-20 20-30 30 lat i więcej bez stażu	13 14 15 16 17 18 19	309 548 371 511 295 22 475	6 22 15 11 10 1 16	47 121 59 70 51 6 63	44 92 48 65 44 3 79	55 82 59 91 58 6 62	60 125 86 98 64 4 96	97 106 104 176 68 2 159	185 222 181 243 113 2 274	2 8 7 5 5 0 7	22 33 26 32 20 1 26	26 38 26 32 20 0 26	35 35 28 44 24 0 31	35 48 32 40 13 0 51	65 60 62 90 31 1 133
Ogółem	20	2531	81	417	375	413	533	712	1220	34	160	168	197	219	442

Źródło: Załącznik 1 do sprawozdania MP i PS – 01, Powiatowy Urząd Pracy Ząbkowice Śląskie z filią w Ziębicach..

Rozpatrując kryterium wykształcenia, największe grupy tworzą osoby które ukończyły szkołę zawodową, gimnazjum i poniżej oraz z wykształceniem średnim zawodowym. Najmniejszą grupę stanowią osoby z wykształceniem wyższym.

W przypadku stażu pracy największa część bezrobotnych to osoby o krótkim od 1 do 5 lat stażu pracy i osoby które przepracowały 10 –20 lat. Znaczna część to ludzie bez stażu pracy. Najmniejszą zaś grupę stanowią osoby które, przekroczyły 30 lat pracy.

Aneks 1 zawiera listę pierwszych 100 grup zawodowych osób bezrobotnych.

Aneks 1.

Lista pierwszych 100 grup zawodowych osób bezrobotnych

Lp.	Nazwa zawodu
1	Kierownik organizacji produkcji
2	Kierownik działu dystrybucji
3	Kierownik wewnętrznej jednostki działalności podst. w gosp.
4	Kierownik działu osobowego i pokrewnych
5	Kierownik działu zaopatrzenia
6	Kierownik małego przedsiębiorstwa w przemyśle przetwórczym
7	Kierownik małego przedsiębiorstwa w budownictwie
8	Kierownik małego przeds. w handlu hurtowym i detalicznym
9	Kierownik małego przeds. w gospodarce magazynowej
10	Kierownik małego przeds. usług osobistych
11	Chemik – chemia fizyczna
12	Chemik – technologia chemiczna organiczna
13	Inżynier budownictwa – budownictwo ogólne
14	Pozostali inżynierowie elektronicy i telekomunikacji
15	Inżynier mechanik – maszyny i urządzenia budowlane, drogowe i
16	Inżynier mechanik – maszyny i urządzenia do obróbki metali
17	Inżynier mechanik – maszyny i urządzenia energetyczne
18	Inżynier mechanik – maszyny i urządz. ogólnego przeznaczenia
19	Pozostali biolodzy
20	Inżynier rolnictwa
21	Lekarz weterynarii
22	Specjalista analityki klinicznej
23	Specjalista analityki środowiska
24	Nauczyciel historii
25	Nauczyciel języka obcego
26	Nauczyciel języka polskiego
27	Nauczyciel przedmiotów zawodowych technicznych
28	Nauczyciel wychowania fizycznego
29	Nauczyciel wychowania muzycznego
30	Nauczyciel nauczania początkowego
31	Nauczyciel przedszkola
32	Specjalista ds. finansów
33	Specjalista organizacji i rozwoju handlu
34	Specjalista organizacji i rozwoju turystyki
35	Specjalista metod promocji sprzedaży
36	Pozostali specjaliści do spraw marketingu i handlu
37	Specjalista ds. administracji publicznej
38	Pozostali prawnicy praktycy
39	Archiwista
40	Bibliotekarz
41	Ekonomista – analiza i rachunek ekonomiczny
42	Ekonomista – ekonomika pracy
43	Ekonomista – finanse publiczne i podatki
44	Ekonomista – polityka gospodarcza
45	Ekonomista – teoria ekonomii
46	Ekonomista – usługi publiczne i świadczenia społeczne
47	Pozostali ekonomiści
48	Technik geodeta
49	Technik budownictwa – budownictwo ogólne
50	Technik budownictwa – drogi kolejowe
51	Technik budownictwa – konstrukcje inżynierskie
52	Laborant budowlany
53	Technik elektryk – sprzęt elektromechaniczny
54	Technik elektryk – urządzenia sterowania ruchem kolejowym
55	Technik elektryk – automatyka przemysłowa
56	Technik elektronik – technologia sprzętu elektronicznego
57	Technik telekomunikacji – teletransmisja
58	Technik mechanik – maszyny i urządzenia budowlane
59	Technik mechanik – maszyny i urządzenia do obróbki metali
60	Technik mechanik – masz. i urządzenia ogólnego przeznaczenia|
61	Technik mechanik – maszyny i urządzenia przemysłu elektr.
62	Technik mechanik – maszyny i urządzenia przemysłu lekkiego
63	Technik mechanik – masz. i urządzenia przemysłu spożywczego
64	Technik mechanik – maszyny i urządzenia rolnicze i gospodarki
65	Technik mechanik – mechanika precyzyjna
66	Technik mechanik – obróbka skrawaniem
67	Technik mechanik – silniki spalinowe
68	Technik mechanik – środki transportu samochodowego
69	Technik mechanizacji rolnictwa
70	Laborant chemiczny
71	Technik ochrony środ.- uzdatnianie wody i oczyszcz. ścieków
72	Technik technologii żywności – produkcja koncentratów spoż.
73	Technik technologii żywności – produkcja piekarsko-ciastkarska
74	Technik technologii żywności – przetw. owocowo-warzywne
75	Technik technologii żywności – przetwórstwo zbożowe
76	Technik technologii odzieży
77	Technik włókiennik – tkactwo
78	Kreślarz techniczny – rysunek budowlany
79	Technik transportu kolejowego
80	Fotograf
81	Technik hodowca zwierząt
82	Technik leśnik
83	Technik ogrodnik
84	Technik rolnik
85	Pozostali technicy rolnicy, leśnicy i pokrewni
86	Higienistka szkolna
87	Instruktor higieny
88	Dietetyk
89	Technik żywienia
90	Asystentka stomatologiczna
91	Technik dentystyczny
92	Fizjoterapeuta
93	Technik analityki medycznej
94	Technik elektroradiolog
95	Pielęgniarka chirurgiczna
96	Pielęgniarka internistyczna
97	Pozostałe pielęgniarki
98	Nauczyciel praktycznej nauki zawodu
99	Zaopatrzeniowiec
100	Spedytor

Źródło: Lista sporządzona na podstawie danych z Urzędu Pracy w Ziębicach – zestawienie 100 grup zawodowych osób bezrobotnych Ziębice. grudzień 2004r.